Liệu ngành dịch thuật sẽ như thế nào trong kỷ nguyên công nghiệp 4.0 (tiếp theo kỳ 1)?

2. Thị trường dịch thuật có còn nhu cầu cao không?

+++ Biên dịch: Cạnh tranh ngày càng gay gắt trong các nội dung đơn giản, nhưng nhu cầu về biên dịch chuyên ngành (pháp luật, y tế, công nghệ, tài chính,…) vẫn cần rất cao. Những biên dịch viên có kiến thức chuyên sâu về một vài lĩnh vực nào đó (chuyên sâu, kinh nghiệm...) sẽ ít bị ảnh hưởng bởi sự canh tranh của công nghệ.

+++ Phiên dịch: Các sự kiện quốc tế, hội nghị, đàm phán thương mại vẫn cần phiên dịch viên chất lượng cao, đặc biệt là các ngôn ngữ hiếm. Nếu bạn giỏi phiên dịch cabin hoặc phiên dịch song song, thị trường vẫn rất rộng mở và rất cần các bạn đó. Nếu ai đã học và làm nghề phiên dịch CABIN thì càng hiểu rõ về điều này hơn.

+++ Xu hướng làm việc từ xa/online: Ngày càng nhiều công ty, tổ chức thuê biên – phiên dịch viên làm việc online, tạo ra cơ hội làm việc xuyên biên giới, thuận lợi, hiệu quả rất nhiều.

VÍ DỤ: Thầy Thọ Master và Team đã có thu nhập đều, hấp dẫn trong thời kỳ CO-V-I-D và hiện nay vởi các Tổ chức Quốc tế: WB, ADB, GIC..., Cục Hàng Hải (Bộ GTVT),... khi thực hiện Phiên dịch CABIN/ song song online qua ZOOM và hiện nay nhiều Biên và phiên dịch viên vẫn đang làm việc từ xa, online với công việc ổn định và mức thu nhập rất khá.

3. Sự cạnh tranh trong ngành có cao không?

Đúng là ngành đang có nhiều người tham gia, nhưng sự cạnh tranh chỉ thực sự khốc liệt với những người có kỹ năng trung bình và học tập/ rèn luyện nửa vời và nóng vội thành công nhanh.

Nếu bạn có chuyên môn vững, kỹ năng, kỹ thuật biên/ phiên dịch dịch tốt, sử dụng thành thạo các công cụ hỗ trợ dịch thuật (CAT tools, Trados, GG Translate...)... giúp bạn bớt đi vất vả..., biết marketing bản thân và xây dựng thương hiệu cá nhân, tham gia đội nhóm uy tín,... học hỏi không ngừng thì bạn vẫn có thể thành công rực rỡ - thu nhập không giới hạn.

4. Hướng đi nào để không bị "bão hòa" và thất bại?

*** Chuyên môn hóa: Tập trung vào một số lĩnh vực cụ thể (luật, y khoa, tài chính, công nghệ,…)

để có lợi thế cạnh tranh.

*** Kết hợp công nghệ: Sử dụng các công cụ hỗ trợ dịch thuật như Trados, MemoQ, GG Translate.. để tăng hiệu suất.

*** Phát triển kỹ năng mềm: Với phiên dịch viên, khả năng giao tiếp, xử lý tình huống (tráng và thoát hiểm...), quản lý căng thẳng, sự tập trung, khi chép ý chính, xử lý phần HỎI và ĐÁP, Phương pháp nghiên cứ, Xây dựng bảng thuật ngữ, xử lý các yếu tố ĐẦU VÀO và RA, và các kỹ năng, ngón nghề liên quan... đóng vai trò vô cùng quan trọng.

*** Làm việc quốc tế và từ xa: Tìm kiếm khách hàng cả trong và nước ngoài, làm việc với các Công ty dịch thuật lớn, Nhà xuất bản uy tín, hoặc nhận dự án từ nền tảng freelance như Upwork, Fiverr, Linkedin... cũng như thông qua đội nhóm uy tín về Dịch thuật, các trang mạng, nhóm FB, ZALO, nền tảng mạng xã hội...

Kết luận:

***** Ngành biên – phiên dịch không hề bị bão hòa và chưa bao giờ là cạn việc đối với các biên và phiên dịch viên nếu các bạn có chiến lược phát triển đúng đắn và bài bản. Những người giỏi, yêu nghề, không ngừng học hỏi... vẫn luôn có đất dụng võ, đặc biệt trong các lĩnh vực chuyên sâu và ở cấp độ cao như phiên dịch cabin (Nghề của những quái kiệt). Ngược lại, những bạn chỉ biết dịch cơ bản, không nâng cao và cập nhật kỹ năng, kỹ thuật, kinh nghiệm và học hỏi từ các tiền bối, bậc thầy, luôn ỷ lại công cụ, tự tin thái quá về mình... thì có thể bị máy móc, AI vượt mặt hoặc gặp nhiều cạnh tranh hơn và có thể bị bỏ lại phía sau.

Kết luận:

HÃY YÊU NGHỀ VÀ PHÁT TRIỂN NGHỀ VỚI MỘT CHIẾN LƯỢC ĐÚNG ĐẮN VÀ NỖ LỰC NGHIÊM TÚC THÌ NGHỀ DỊCH THUẬT SẼ KHÔNG BAO GIỜ PHỤ BẠC VỚI NHỮNG AI ĐÃ ĐANG VÃ SẼ THEO NGHỀ.

Hà Nội, tháng 3/ 2025.

Bài viết của: Dịch giả/ Phiên dịch Cabin Đỗ Đức Thọ (Thọ Master)